Interpelacja śląskich posłów

Interpelacja nr 22124
w sprawie braku podwyżki o 15% emerytur policyjnych z tytułu przyznania grup inwalidzkich przez Komisje Lekarskie MSWiA na podstawie ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin

Zgłaszający

Joanna Augustynowska
Magdalena Kochan
Ewa Kołodziej
Izabela Katarzyna Mrzygłocka

Adresat

minister spraw wewnętrznych i administracji

Data wpływu

02-05-2018

Szanowny Panie Ministrze!

Zgodnie z art.15 ust. 4 ustawy z 18 lutego 1994 r. „emeryturę podwyższa się o 15% podstawy wymiaru emerytowi, którego inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą” - tekst jednolity Dz. U. z 1994 r., nr 53, poz. 214.

Według ustawy z dnia 16.12.2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu, Wojskowej Służby Wywiadu, Wojskowego Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 30.12.2016 r., poz. 2270) „emerytury nie podwyższa się zgodnie z art.15 ust. 2 i 3, jeżeli okoliczności uzasadniające podwyższenie wystąpiły w związku z pełnieniem służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13 b”. Interpretując ten przepis literalnie (wykładnia językowa) należy stwierdzić, że w wyłączeniach tych nie ma art. 15 ust. 4, który odnosi się do inwalidztwa. Rozumując a c o n t r a r i o, skoro nie wyłącza się stosowania art. 15 ust. 4 nawet w przypadku pełnienia służby na rzecz totalitarnego państwa, to nie może być takiego wyłączenia za okres służby po 1990 r. (prawomocne decyzje dotyczące grup inwalidzkich).

Naruszenie art. 15 ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym, polegające na jego niezastosowaniu i w konsekwencji pozbawieniu od 01.10.2017 r. emerytowanych funkcjonariuszy Policji podwyższenia wysokości emerytur o 15% z tytułu orzeczonej grupy inwalidzkiej (I, II, III), w związku ze służbą w Policji, w szczególności gdy art. 15 c przywołany w podstawie decyzji obniżających wysokość emerytur żadnego wyłączenia w tym zakresie nie stanowi. Dyrektor ZER MSWiA zignorował art. 15 ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym, nie uwzględniając w skarżonych decyzjach faktu nabycia przez emerytowanych funkcjonariuszy grupy inwalidzkiej w związku ze służbą w Policji. Każde inwalidztwo zostało stwierdzone przez Komisję Lekarską MSWiA i data jego nabycia jest niepodważalna.

Ustawa nowelizująca nie daje podstaw dyrektorowi ZER do pominięcia tego przepisu i tym samym pozbawienia emerytowanych funkcjonariuszy Policji podwyższenia emerytury o 15% z tytułu inwalidztwa.
Pominięcie art. 15 c ust. 2 treści art. 15 ust. 4 było świadomym działaniem ustawodawcy natomiast praktyka wyliczania przez ZER MSWiA emerytury z pominięciem tego podwyższenia nie znajduje podstawy prawnej.

Dyskryminujący skutek wywołuje również regulacja art. 22 a ust.1 wym. ustawy przewidująca obniżenie renty inwalidzkiej o 10% podstawy wymiaru za każdy rok służby dla totalitarnego państwa. Ustawa z 16.12.2016 r. prowadzi zatem nie tylko do naruszenia praw nabytych w związku ze służbą w PRL lecz także do niejednokrotnie drastycznego obniżenia świadczeń należnych za okres służby III RP. W związku z licznymi zapytaniami osób objętych ustawą z 16.12.2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, zarówno przychodzących na dyżury poselskie, jak i piszących zapytania z prośbą o interwencję kieruję do Pana Ministra następujące pytania:

1. Czy dyrektor ZER MSWiA wydał decyzje o odmowie przyznania prawa do podwyższenia emerytury o 15% z tytułu inwalidztwa wynikającego ze służby, jeżeli tak, to w jakiej liczbie w skali kraju?

2. Czy ustawa z 16.12.2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji nie narusza Konstytucji RP?

3. Czy wym. ustawa nie jest sprzeczna z zasadą demokratycznego państwa prawa zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 24.02.2010 r., sygn. akt K 6/09 ?

4. Czy MSWiA zamierza zmienić przepisy i czy prowadzone są obecnie prace nad ich zmianą w opisywanym powyżej zakresie?

 

Odpowiedź na interpelację nr 22124

w sprawie braku podwyżki o 15% emerytur policyjnych z tytułu przyznania grup inwalidzkich przez Komisje Lekarskie MSWiA na podstawie ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński

Warszawa, 06-06-2018

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na interpelację numer 22124 Posłów na Sejm RP Pani Ewy Kołodziej, Pani Magdaleny Kochan, Pani Joanny Augustynowskiej i Pani Izabeli Mrzygłodzkiej w sprawie braku podwyżki o 15% emerytur policyjnych z tytułu przyznania grup inwalidzkich przez Komisje Lekarskie MSWiA na podstawie ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, w oparciu o stanowisko przekazane przez Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA, uprzejmie przedstawiam co następuje.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2018 r. poz. 132, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, emeryturę podwyższa się o 15% podstawy wymiaru emerytowi, którego inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą. W myśl art. 18 ust. 1 ustawy w przypadku zwiększenia emerytury, z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą, kwota emerytury nie może przekroczyć 80% podstawy wymiaru.

Ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. poz. 2270), zwaną dalej „ustawą dezubekizacyjną”, ustawodawca nałożył na organy emerytalne obowiązek ponownego ustalenia wysokości emerytur i rent inwalidzkich funkcjonariuszom, którzy w okresie od dnia 22 lipca 1944 roku do dnia 31 lipca 1990 roku pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy, a także do ponownego ustalenia wysokości rent rodzinnych przysługujących po zmarłych funkcjonariuszach, emerytach lub rencistach, którzy pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa.

Zasady ponownego ustalania wysokości emerytury osobie, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy, określa art. 15c ustawy.

Zgodnie z art. 15c ust. 1 ustawy emerytura dla takiej osoby wynosi odpowiednio:

  1. 0% podstawy wymiaru za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy oraz wzrasta

  2. o 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 1a oraz 2-4 ustawy.

Stosownie do art. 15c ust. 2 ustawy (zdanie pierwsze) przepisy art. 14 i art. 15 ust. 1-3a, 5 i 6 ustawy stosuje się odpowiednio. Jak wynika z tej regulacji, przy obliczaniu emerytury na podstawie art. 15c ustawy stosuje się odpowiednio art. 15 ust. 1-3a, 5 i 6 ustawy, natomiast nie stosuje się art. 15 ust. 4 ustawy, stanowiącego podstawę do podwyższenia emerytury o 15% podstawy wymiaru, gdyż przepis ten został wyłączony w odniesieniu do funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy.

Wobec powyższego funkcjonariuszom, którzy pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy, i mają obliczaną emeryturę na podstawie art. 15c ustawy, podwyższenie emerytury o 15% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą, nie przysługuje.

Wymaga zaznaczenia, że podwyższenie emerytury, o którym mowa w art. 15 ust. 4 ustawy, o 15% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą nie będzie przysługiwać również funkcjonariuszom przyjętym do służby po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 roku, których emerytura policyjna ustalana będzie na zasadach określonych w rozdziale 1a ustawy.

Ponadto na mocy art. 15c ust. 2 ustawy (zdanie drugie), emerytury nie podwyższa się zgodnie z art. 15 ust. 2 i 3 ustawy, jeżeli okoliczności uzasadniające podwyższenie wystąpiły w związku z pełnieniem służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy. Stosownie do ww. regulacji, emerytury nie podwyższa się z tytułu pełnienia służby w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach (art. 15 ust. 2 ustawy), a także w związku z pełnieniem służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych (art. 15 ust. 3 ustawy), jeżeli ww. okoliczności uzasadniające to podwyższenie wystąpiły, w związku z pełnieniem służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy.

Decyzje organu emerytalnego, w sprawie ponownego ustalania wysokości emerytury osobom, które pełniły służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy zostały wydane z uwzględnieniem zapisów art. 15c ust. 1-3 ustawy, tj. bez naliczania przedmiotowego zwiększenia emerytury o 15% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA nie prowadzi statystyk dotyczących liczby wydanych decyzji odmownych osobom, które pełniły służbę na rzecz totalitarnego państwa i zwróciły się z indywidualnymi wnioskami o doliczenie do emerytury 15% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą.

Pragnę również zauważyć, że badanie zgodności przepisów ustawy Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej (RP) należy do Trybunału Konstytucyjnego. W uzasadnieniu rządowego projektu ustawy dezubekizacyjnej[1], przedstawiono szczegółowo m.in. cel ustawy, a przy charakterystyce przyjętych rozwiązań ustawowych odwołano się do oceny ich konstytucyjności w kontekście orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, w tym m.in. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. akt K 6/09. Należy bowiem nadmienić, że analogiczny mechanizm zbiorowego obniżenia świadczeń funkcjonariuszom pełniącym służbę w organach bezpieczeństwa, jak w ww. ustawie dezubekizacyjnej, miał już miejsce na gruncie ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. poz. 145). Ustawa ta była przedmiotem pozytywnej oceny Trybunału Konstytucyjnego w przywołanym wyżej wyroku z dnia 24 lutego 2010 r.

W kontekście powyższego uprzejmie informuję, że Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpatrujący odwołania od decyzji organu emerytalnego, postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 r. sygn. akt XIII 1 U 326/18 zwrócił się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego, o stwierdzenie zgodności przepisów ustawy dezubekizacyjnej z Konstytucją RP.

W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji aktualnie nie są prowadzone prace legislacyjne nad zmianą ustawy.

Z poważaniem

MINISTER

SPRAW WEWNĘTRZNYCH i ADMINISTRACJI

z up. Jarosław Zieliński

Sekretarz Stanu

 

[1] http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=1061